Onlangs nam Tijmen Stoof (80) afscheid als vrijwilliger bij team Buurtbemiddeling van ElkWelzijn. Zestien jaar lang zette hij zich in om conflicten tussen buren op te lossen. Wat komt er kijken bij buurtbemiddeling en hoe kijkt Tijmen er op terug?
Tekst: Hans van Beuzekom, foto’s: Robin Blaauw
Hij zit er relaxed bij deze middag. Met een jeugdige uitstraling die misschien wel komt door die bos witte krullen en zijn ranke postuur. Toch is hij echt tachtig en daarmee voor hem tijd om wat activiteiten af te bouwen. Zo ook zijn inzet voor buurtbemiddeling ElkWelzijn.
Zorg
Na een veelzijdige carrière -waarin zijn functie als directeur zorginstellingen bij Het leger des Heils het zwaartepunt vormde- ging Tijmen in 2004 met pensioen. Zijn maatschappelijke betrokkenheid maakte dat hij onder andere actief werd als voorzitter van de seniorenraad in de toenmalige gemeente Geldermalsen. Tijdens een overleg kreeg hij de vraag of een rol als buurtbemiddelaar iets voor hem zou zijn. Die uitdaging ging hij aan. Opgeleid als maatschappelijk werker meende hij zeker wat te kunnen betekenen in deze rol.
En zo startte een jarenlang traject met vele bemiddelingen. Eerst een opleiding waarin hij onder andere leerde om niet voorover te leunen als het spannend werd. Een oude gewoonte van Tijmen maar wel één die door zijn lange lichaam bedreigend kon overkomen. Daarna ging hij al rap aan de slag. “Zenuwachtig was ik niet die eerste keer”, zo zegt hij. “Maar het is altijd wel even spannend hoe we bij buur B binnen komen”.
Duidelijk legt hij uit hoe een bemiddeling werkt. Met een buur ‘A’, die overlast ervaart en een buur ‘B’ die zich misschien nergens van bewust is maar dat wel wordt op het moment dat er contact gezocht wordt.
Conflict
Een conflict kan allerlei oorzaken hebben. Geluidsoverlast van mensen of honden, een heg of kapotte schutting. Aanstootgevend gedrag; allerlei redenen die omgang tussen mensen kan bemoeilijken of zelfs definitief verstoren. “Wat tref je aan? Wat is de vraag achter de vraag? Want vaak sluimert er wat onderliggends”, aldus Tijmen. Door de jaren ontwikkelde hij de vaste werkwijze steeds verder. En altijd met een mede-bemiddelaar op pad, dat maakt het bemiddelen extra leuk.
“We gingen eerst naar buur A, hoorde hem of haar aan. Liepen een rondje door de wijk en lieten het wat op ons inwerken”, zo blikt hij terug. “Dan naar buur B voor uitleg en het verhaal van de andere kant. Dan liepen we weer een rondje en bedachten wat onze inzet zou kunnen zijn”.
Dan volgde zo mogelijk een gesprek met beide partijen op neutraal terrein. En een check-up na een aantal weken om te kijken of er verbetering in de relatie was ontstaan.
Herinneringen
Terugkijkend zijn er wel bemiddelingen die hem extra zijn bijgebleven. Dat moment waarop buur A na afloop van het gesprek een lift aanbood aan buur B. Wat voorheen ondenkbaar zou zijn geweest.
En die bijzondere casus die nachtelijke geluidsoverlast als oorzaak had. De stemmen die ’s nachts klonken bleken veroorzaakt te worden door de gelovige buur die juist dat moment van de dag verkoos om uit de bijbel te lezen. Hardop. “Het idee ontstond om dit voortaan misschien maar buiten te gaan doen”, weet Tijmen nog te herinneren. “En dat ging aanvankelijk goed, tot we hoorden dat de politie hem had opgepakt wegens vreemd gedrag midden in de nacht”.
Tijmen heeft in die zestien jaar wel dingen zien veranderen in zijn werk voor ElkWelzijn. De intrede van andere culturen bijvoorbeeld. Mensen met andere gewoonten; anders eten, drinken of bijvoorbeeld luidkeels bellen in de tuin. Het kon aanleiding zijn tot onbegrip of tot conflict. En de inzet van tolken wanneer er een taalbarrière was, het gebeurde vaker, maar bemoeilijkte hun werk. Want bij een conflict wordt elk woord zorgvuldig gewogen en gekozen en wat deed de tolk daar mee?
Ogen
Later vormde lichamelijk ongemak van Tijmen een extra uitdaging. In 2008 openbaarde de oogziekte maculadegeneratie zich bij hem. Eerst in het ene oog, later in het andere. Dat maakte dat Tijmens gezichtsvermogen behoorlijk werd aangetast. In zijn werk als bemiddelaar ontdekte hij handigheidjes om toch gesprekken te kunnen voeren. “Ik vroeg in een gesprek of buur A of B altijd goed in het zonlicht wilde gaan zitten”, zo weet Tijmen. “Dan zag ik de persoon het duidelijkst. Dat botste echter wel met mijn opleiding als maatschappelijk werker waarin ik juist leerde nooit iemand tegen het licht in te laten kijken. In een open gesprek is dat net het verkeerde om te doen”.
Maar nu zijn bemiddelingen achter de rug en resteert meer tijd voor nog een andere passie van hem. Wandelen op het traject van de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella. Binnenkort vertrekt hij weer en niet alleen om te wandelen. Twee weken lang is hij wederom als vrijwilliger druk als gastheer in een herberg in de Pyreneeën waar vermoeide wandelaars komen rusten. Ook dat gaat hij voor het laatst doen. Het is mooi geweest.
Er blijft echter genoeg om van te genieten. Zo ook van zijn eigen stek. Want dat is een andere levensles die hij op deed in zijn werk in de buurtbemiddeling. De vrijheid van zijn dijkwoning op het platteland in de Betuwe. Zijn slechte zicht is geen belemmering voor contact met zijn eigen buren. Tijmen grijnst: “Als ze dichterbij komen roepen ze van tevoren hun naam”.
ElkWelzijn zoekt een (of meerdere) opvolgers voor Tijmen als bemiddelaar in gemeente West-Betuwe. Interesse? Kijk op de website of bel team buurtbemiddeling voor meer informatie 0345-22 50 00
