Yolande Janssens (61) uit Culemborg heeft zich haar hele leven ‘anders’ gevoeld. Ze kampte met depressies en kende veel problemen. Ze heeft zich altijd eenzaam gevoeld. In 2015 kreeg ze de diagnose ‘autisme’. Dat was niet alleen pijnlijk, het gaf ook duidelijkheid: veel van wat er vroeger gebeurd was, kon ze begrijpen vanuit deze diagnose. Het maakte dat ze zich minder schuldig ging voelen over haar verleden en minder rondliep met de gedachte altijd maar weer te falen. Ze werkt momenteel als ervaringsdeskundige met cliënten die mentale problemen hebben.
Tekst: Frans Huber, foto: Karin van de Kar
Van 27 september t/m 4 oktober is het de landelijke Week tegen Eenzaamheid. De Coalitie Eén tegen Eenzaamheid Culemborg organiseert op 28 september een kennislunch voor vrijwilligerscoördinatoren en professionals in zorg en welzijn. Yolande Janssens zal daar als ervaringsdeskundige haar verhaal delen en vragen beantwoorden.
Een glazen wand
Yolande is 7 jaar geleden gescheiden, ze heeft een volwassen zoon. Ze vertelt: “Ik worstel al van jongs af aan met depressies en paniekaanvallen. Ik kon nooit goed functioneren op mijn werk, voelde me vaak buitengesloten, ik kon gewoon niet met alle winden meewaaien. Ik voelde me altijd al eenzaam maar de heftigheid fluctueert. De enige plek waar ik me vroeger veilig voelde was bij mijn opa’s en oma’s. Ik beleef die eenzaamheid alsof ik achter een glazen wand sta waarbij ik kan zien wat er aan de andere kant allemaal gebeurt. Maar ik kan er niet bij. De mensen daar kunnen mij ook zien maar het voelt alsof het niemand boeit dat ik er sta. Dat je niet gezien wordt is voor mij het ergste wat er is. Dat komt enorm heftig binnen. Dat gebeurde ook op mijn werk. Ik liet het niet merken maar ik zat regelmatig op de wc te huilen.”
Autisme
Yolande heeft veel ervaring met de GGZ, ze was er op een gegeven moment behoorlijk op uitgekeken. Dat veranderde toen in 2015 bij een huisartsbezoek de praktijkondersteuner-GGZ suggereerde dat haar problematiek te maken kon hebben met autisme. Dat vermoeden werd na onderzoek in Tiel bevestigd, de diagnose ‘autisme’ werd gesteld in de vorm van de aandoening Asperger. Dit is een aandoening waarbij hersenen op afwijkende manier informatie verwerken. De zintuigen zijn extra gevoelig, raken gauw overprikkeld. Emoties zijn extreem heftig. Mensen met Asperger zijn vaak hoog intelligent. Omdat ze zo gevoelig zijn voor communicatiesignalen hebben ze veel moeite met het maken van contacten.
Voor Yolande viel veel op zijn plek: “Ik kon pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden begrijpen vanuit deze diagnose en was er heel blij mee: dat ik ‘anders’ ben betekent dat ik dus niet faal, zoals ik altijd dacht. Want het komt door deze aandoening.”
Hersteltraject
Voor Yolande betekende dit het begin van wat ze noemt ‘mijn hersteltraject’: ze zocht opnieuw hulp en vond deze bij de RIBW via thuisbegeleiding en bij Samen Sterk, een lotgenotengroep. En ze zocht een psycholoog met wie het klikte. Yolande: “Voor het eerst nam ik zelf het heft in handen. Ik zat niet meer in de overlevingsmodus maar kon aan mezelf gaan werken. Die kracht had ik in mezelf gemobiliseerd.”
De RIBW verzocht haar om co-ondersteuner te worden in de lotgenotengroep. Dat verzoek verraste haar en stimuleerde uiteindelijk om weer te gaan studeren: de opleiding ‘Ervaringsdeskundige in Zorg en Welzijn’ aan de Fontys Hogeschool. Yolande kreeg een baan in de WijkGGZ: “Een fantastische tijd. Het gaf me zingeving en verbinding, nodig tegen de eenzaamheid. Zo vond ik mijn identiteit terug.”
Echter werd het contract om organisatorische redenen na een jaar niet verlengd, een grote klap: “Ik kwam weer diep in het putje terecht. Zag het niet meer zitten, voelde me overbodig, ongezien. Een diep gevoel van eenzaamheid. Zonder hoop op ooit nog verbinding met anderen. Dat duurde negen maanden. Langzaam klauterde ik met hulp van mijn psycholoog en de RIBW weer omhoog. Ik ging als eerste weer als co-ondersteuner aan de slag.”
“Ik weet nu dat de structuren binnen betaald werk voor mij niet hanteerbaar zijn en blijf als ervaringsdeskundige vrijwillig werken. Ik zit onder andere in een flexpool voor ervaringsdeskundigen bij Fontys en werk er als gastdocent. Ook help ik in de gemeente West Betuwe bij het organiseren van ontmoetingsbijeenkomsten. Voor de organisatie MEE ga ik weer individuele cliënten ondersteunen. Daarbij moet ik zorgen voor een strak gevulde weekstructuur, anders gaat het mis.”
“Dit werk brengt me zoveel, ik ben er voor de mensen, ik sluit ze in mijn hart en weet hoe ik bij hen kan aansluiten. Momenteel gaat het goed met me, ik ben er trots op dat ik mijn unieke kleine ikje van heel vroeger gewoon heb teruggevonden. Ik ga weer studeren en me inzetten voor sociale contacten. Maar ik weet ook dat ik altijd kwetsbaar blijf want mijn autisme stoornis zal nooit overgaan. Eenzaamheid ligt altijd op de loer.”
Wil je meer weten over eenzaamheid of voel je je weleens alleen? Neem contact op met Sandra Rigter via srigter@elkwelzijn.nl.
