“Met pensioen gaan betekent een verandering in je leven, waar je zelf een zingeving voor moet vinden.” Aan het woord zijn Gyan Akveld en Loes van Delft, beide 66 jaar, die een gespreksgroep leiden over ouder worden in de huidige tijd. De groep heet ‘Grijs en wijs‘. “En niet alleen pensionering stelt je voor vragen,” vult Loes aan. “Ouder worden is een doorlopend proces waarin je keuzes moet maken over wat je (nog) wilt doen. Het is belangrijk daarover na te denken en met anderen over te praten.”
Tekst: Jan Heijink
Neem je lot zoveel mogelijk in eigen hand
Gyan en Loes werken bij ElkWelzijn. Hij als vrijwilliger en zij als beroepskracht. Zij staan allebei kort voor hun pensionering en vinden het belangrijk om na te denken hoe ze ouder willen worden. Hoe doe je dat, in een samenleving die sterk aan het veranderen is? “Je moet bedenken”, zegt Gyan, “dat bejaardenhuizen en aanleunwoningen grotendeels zijn opgeheven. Onze ouders konden daar naartoe als de krachten wat minder werden. De verzorgingsstaat met allerlei voorzieningen is aan het verschralen.
Man en vrouw hebben nu vaak allebei gewerkt. Veel mensen hebben wel wat pensioengeld of spaarcenten, maar je zult zelf moeten kiezen wat je wilt. Je kunt langer doorwerken, je kunt vrijwilligerswerk doen of reizen maken. Maar er komt daarna een periode, dat het minder wordt door gezondheidsklachten of fysieke beperkingen. Het is goed daarover na te denken en niet alles maar over je heen te laten komen. Je zult je lot in eigen hand moeten nemen.”
Is er behoefte aan praten over je leven na het pensioen?
Loes is op 62-jarige leeftijd bij ElkWelzijn in dienst gekomen en heeft seniorengroepen geïnitieerd over ‘zingeving’. Loes: “In Culemborg zijn een aantal wijken uit de jaren ’60 en ’70, waar veel senioren wonen. Ik merk dat er behoefte is om na te denken over hoe op oudere leeftijd het leven zinvol vorm te geven.” Gyan heeft deelgenomen aan zo’n ‘zingevingsgroep’. Gyan en Loes vonden het belangrijk daar een verdieping aan te geven. Al brainstormend kwamen ze op de leus: ‘Grijs en wijs‘. De wens was om een gespreksgroep van 6 mensen te starten. Doel is te experimenteren hoe je diepgaand kunt praten over de invulling van je leven als senior. In september is een groep gestart van 5 vrouwen en 3 mannen in de leeftijd van 66 tot 76 jaar met inbegrip van Loes en Gyan zelf. Gyan: “De deelnemers verschillen naar opleiding, inkomen en levensfase.”
Het verloop van de gesprekken
Er zijn vier bijeenkomsten geweest. De laatste bijeenkomst was op 1 december. “Na de eerste kennismaking hebben we met elkaar gezocht naar een goede vraag of onderwerp voor de volgende bijeenkomst. Zo hebben we voor de tweede bijeenkomst de vraag meegegeven na te denken wat belangrijke leermomenten in het leven waren. Het bleek dat de deelnemers daar grondig mee aan de slag gingen. Het ging dan niet om grappige feitjes, maar om levensgebeurtenissen. Voor de derde bijeenkomst was de vraag: hoe ziet je sociale netwerk eruit? De vierde bijeenkomst draaide om de vraag wat ‘zingeving’ betekent als je ouder wordt. Een deelnemer zei, dat je jezelf steeds minder gaat afvragen wie je bent (je identiteit), maar hoe je kunt leven, zoals je bent. Een ander maakte het onderscheid bij de dagindeling tussen lege tijd, vrije tijd en gevulde tijd.”
Zoek bekenden in je omgeving
Uit de gespreksgroep blijkt dat als je ouder wordt de volgende thema’s steeds meer gaan spelen:
- eenzaamheid en hoe je dat kunt voorkomen;
- beperkingen en hoe je daar mee om kunt gaan;
- de vraag naar de zingeving van je bestaan.
“Ieder mens is anders”, vinden Loes en Gyan. “Voor de één zullen deze vragen minder of later spelen dan voor een ander. Om eenzaamheid te voorkomen is het heel belangrijk een sociaal netwerk te hebben. Daar moet je zelf aan werken. Op oudere leeftijd wordt je wereld beetje bij beetje kleiner. Je bent zelf verantwoordelijk mensen te zoeken in jouw omgeving, die bij je passen.”
Hoe verder met ‘Wijs en grijs‘?
“We gaan met de gespreksgroep eerst de balans opmaken. We horen al dat de deelnemers anders tegen dingen gaan aankijken. Het thema vraagt zeker meer aandacht en er is behoefte om met elkaar in gesprek te komen. We willen aan alle (bijna) senioren meegeven dat het belangrijk is om bij levens veranderende momenten bij jezelf te rade te gaan: wat wil ik eigenlijk? Ook is het goed om daar met mensen buiten je eigen kringetje over te praten. Dat verruimt je blik.”
Wil je ook eens van gedachten wisselen over ouder worden in Culemborg? Neem dan contact op met Loes van Delft via lvandelft@elkwelzijn.nl of 06-83 52 48 78
