Jaarlijks komen vluchtelinggezinnen naar Nederland die hier mogen wonen zonder het doorlopen van de asielprocedure. Dit wordt ‘hervestiging’ genoemd. Het zijn vaak gezinnen die lang in een vluchtelingenkamp woonden. Ze worden geselecteerd door de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Mohamed Mahdi (39) en zijn gezin met 3 jonge kinderen, afkomstig uit Jemen, vallen onder deze regeling. Ze werden 10 maanden geleden via het COA door de gemeente Culemborg uitgenodigd om hier te wonen. Het gezin wordt ondersteund vanuit het project ‘Leefomgeving ontdekken’ van ElkWelzijn. Ahmed Bensaddik, wijkcoach, is coördinator.
Tekst: Frans Huber, foto: Klaas Eikelboom
Op eigen benen
“Wij willen snel onafhankelijk worden, op eigen benen staan, zonder uitkering”, zegt Mohamed. Hij heeft inmiddels zijn Nederlandse rijbewijs gehaald. Zijn vrouw Basra onderstreept dit: “Ik wil ook zelf geld verdienen, ik ben kapster en wil graag in Culemborg aan het werk.” Ze heeft al geprobeerd om vrijwillig aan de slag te gaan maar dat was nog te moeilijk door de taal. Om haar vaardigheid niet kwijt te raken oefent ze voorlopig op een oefenpop.
Mohamed en Basra: “Voor ons heeft het leren van de taal de hoogste prioriteit.” Dat is voor hen wel wat lastig omdat ze niet met ons Latijnse schrift zijn opgegroeid. Ze gaan drie dagdelen per week naar het Leerhuis in de Salaamander en nemen deel aan het DoeMee-café. Daarnaast hebben ze een taalmaatje, een vrijwilliger vanuit het project ‘Leefomgeving ontdekken’. Hij woont in de buurt, ze komen wekelijks bij elkaar thuis. “Zo leren we veel en snel”, zegt Mohamed die sinds kort ook vrijwilliger is bij Bartje. Wijkcoach Ahmed van ElkWelzijn is als tolk bij ons gesprek aanwezig. Maar tegelijkertijd is zichtbaar hoe gretig deze mensen zijn om onze taal te verstaan en om zelf in het Nederlands te antwoorden op vragen.
Verblijfsvergunning ingetrokken
Mohamed was bulldozerchauffeur en financieel beheerder van een supermarkt. Hij vertelt: “Toen in Jemen de burgeroorlog uitbrak moesten we vluchten naar Jordanië. Daar woonden we 10 jaar in een vluchtelingenkamp. Echter, vlak na de coronapandemie, trok Jordanië onze verblijfsvergunning in. We moesten het land uit maar konden niet terug omdat in Jemen de oorlog nog steeds woedt. Waar moesten we heen? We waren wanhopig en hebben toen aangeklopt bij de UNHCR die ons gelukkig wilde helpen: we mochten naar Nederland, we hadden er mooie verhalen over gehoord. Wat waren we blij! Vluchtelingenwerk hielp ons in Culemborg op weg: ons huis inrichten via de kringloop, boodschappen doen, medische zorg regelen, de kinderen naar een taalklas en de kinderopvang.”
Omgeving ontdekken
Mohamed: “In het begin was alles vreemd, we durfden bijna niet naar buiten. Heel voorzichtig ging ik de omgeving verkennen. Dat was moeilijk: alle huizen en straten leken hetzelfde met lange straatnamen die ik niet begreep. Elke dag liep ik een klein stukje verder weg. Later ging ik met de kinderen fietsen, dat vond ik heerlijk, het is hier zo mooi groen en rustig. Eén keer verdwaalden we. Ik vroeg een meneer om hulp maar ik wist ook mijn adres niet. Toen bedacht ik de Atlas-winkel op het Chopinplein, daar komen we vaak. Hij heeft ons daarnaartoe gebracht en ik was zo dankbaar, heb hem uitgenodigd bij mij thuis. Ja, wij vinden de mensen hier heel vriendelijk. Nederland is een prachtig land, de natuur, de infrastructuur en vooral de vrijheid en gelijkheid van man en vrouw.”
Vertrouwd raken
Na zes maanden heeft het project ‘Leefomgeving ontdekken’, de begeleiding van Vluchtelingenwerk overgenomen. Vaak gebeurt dit door vrijwilligers maar voor dit gezin is Ahmed het aanspreekpunt. Hij helpt ze bij het vertrouwd raken met instanties en allerlei voorzieningen zoals bibliotheek en openbaar vervoer, met onze gebruiken en regels zoals afvalscheiding en verder met het beantwoorden van hun vragen. Alles is erop gericht dat mensen hier snel wennen en gaan bijdragen aan onze samenleving.
Mohamed: “Inmiddels kennen we de sociale kaart van Culemborg goed, we weten de weg en voelen ons thuis. Vooral dankzij Ahmed, hij is goud waard voor ons! De kinderen spreken inmiddels behoorlijk Nederlands, soms helpen ze met vertalen. We trekken er veel op uit, vaak op de fiets.” Basra: “In het begin kon ik nog niet fietsen maar wilde toch mee. Dat deed ik dan rennend. Maar nu fiets ik graag, met veel vallen heb ik dat van Mohamed geleerd!” Mohamed: “En we werken aan onze toekomst: Nederlands leren en zo snel mogelijk aan het werk!”
Ook een gezin wegwijs maken?
Het project ‘Leefomgeving ontdekken’ begeleidt inmiddels meer dan vijftig vluchtelinggezinnen. Vrijwilligers doen veel van het werk, ondersteund door Ahmed en collega Ineke Smit. Wil je ook een gezin wegwijs maken in Culemborg? Er zijn nog vrijwilligers nodig. Info: Ahmed Bensaddik, 06-23 54 33 20, abensaddik@elkwelzijn.nl of Ineke Smit 06- 13 94 93 83, ismit@elkwelzijn.nl.
