Wat begon als een normale dag, veranderde toch ineens het leven van Dylano (16). Zijn moeder kreeg een hartstilstand. Dankzij het snelle handelen van Dylano en hulpverlening is ze er nog. Wel heeft ze extra zorg nodig en doet Dylano veel in het huishouden. Gelukkig krijgt hij veel steun en waardering vanuit zijn omgeving. Ook bij ElkWelzijn kan hij terecht om zijn hart te luchten en voor afleiding.
Tekst en foto’s: Milou Oomens
“Mijn moeder was er niet meer geweest zonder mij”, vertelt Dylano. Hij kwam die bewuste dag thuis van een theorie-examen op school en was boven aan het gamen toen de honden ruzie kregen. “Terwijl mijn moeder ze uit elkaar hield stopte ik één van de twee honden in de bench. Toen ik me omdraaide, lag ze daar ineens. Ik kwam gelijk in actiestand en vroeg: “Moet ik bellen? “Toen ze die vraag tot 2x toe niet beantwoordde belde ik 112. Ze zeiden dat ik de buren moest inschakelen, dus daar ben ik eerst heen gerend. Toen ze me vroegen of ik wist hoe ik moest reanimeren, reed de politie gelukkig de straat al in en nam het over. “
Hectische weken
Het werden een paar hectische weken. “Mijn moeder lag 10 dagen in het ziekenhuis. Ik belde alle afspraken af die ik in haar agenda vond en samen met opa bezocht ik haar elke dag. ’s Avonds voor het slapengaan belde ik naar het ziekenhuis om te vragen hoe het ging. Na een paar dagen werd ze gelukkig weer wakker.”
Dylano moest die hele week naar school. Zijn mentor, met wie hij altijd goed contact had, zei: “Ik zet je op aanwezig, maar wil je hier niet zien”. Dat gaf hem ruimte om er voor zijn moeder te zijn en alles wat gebeurt was langzaam een plekje te geven.
Het huishouden
“Toen mijn moeder weer net zo eigenwijs was als daarvoor, wist ik dat ze mentaal in orde was. Maar lichamelijk is ze helaas niet meer de oude geworden,” vertelt Dylano. Door de hartstilstand en een gescheurde kruisband kan Dylano’s moeder niet meer doen wat ze voorheen deed. “Alles vraagt veel meer energie. Als we iets ondernemen, zoals even naar Utrecht of het schilderen van een paar keukenkastjes, dan weet ik dat ze daarna niks meer kan. Een groot deel van het huishouden komt op mij neer. Koken, de vaatwasser in- en uitruimen, stofzuigen. Gelukkig krijg ik hulp. 1x per week komt de schoonmaker en ook mijn familie en vrienden springen bij al het nodig is.”
Steun van vrienden
Als we Dylano vragen van wie hij de meeste steun krijgt, antwoordt hij resoluut: “Mijn vrienden. Daar kan ik altijd mee praten. Want hoewel mijn oma en opa altijd voor me klaarstaan, moeten zij dit eerst zelf verwerken. Ik heb drie vrienden die ik al heel lang ken. Zelfs die maandagavond toen het net gebeurd was en ik even wilde praten, kwam een vriend gewoon langs, ondanks dat hij de volgende dag vroeg op moest voor school. We praten er regelmatig over, ze hebben veel respect voor hoe ik heb gehandeld. Die waardering doet me goed. Ook zien ze hoe het eraan toegaat als ze hier op bezoek zijn. Ze praten ook met mijn moeder en vinden haar de chillste moeder ooit.”
Afleiding in de jongerenruimte
Voor zijn moeder de hartstilstand kreeg, was Dylano al elke vrijdag in de jongerenruimte. “De jongerenwerkers bieden me veel hulp aan en na de hartstilstand werd de jongerenruimte al snel mijn 2e thuis. Als het kan ben ik daar en gaan we iets doen. De jongerenwerkers bedenken de gekste activiteiten. Zo gingen we op een warme dag naar de Lek om afval op te ruimen. Of we gaan wandelen, ping-pongen, samen eten. Ze vragen me ook steeds vaker om te helpen met het organiseren van activiteiten. Dan ga ik met de jongerenwerkers op de fiets de wijk in om in gesprek te gaan met andere jongeren. Het is fijn om zo alles wat er thuis speelt even te kunnen vergeten. Ik kan er echt m’n hart luchten.”
In het zonnetje
Op 14 februari 2022 werd Dylano door zijn moeder in het zonnetje gezet. “Toen stonden ineens de burgemeester en jongerenwerkers voor de deur. Ik vroeg me even af of ik iets fout had gedaan, maar het bleek al snel om een Valentijnsactie te gaan. Inwoners van Culemborg konden via ElkWelzijn een dierbare in het zonnetje zetten. Mijn moeder had mij aangemeld. Ik kreeg een verrassingspakket en een kaart met persoonlijke boodschap. Ik had dit nooit van mijn moeder verwacht en vind het heel mooi dat de jongerenwerkers dit hebben geïnitieerd.” De jongerenwerkers van ElkWelzijn houden in het bijzonder contact met jonge mantelzorgers. Ze houden vinger aan de pols en sturen regelmatig iets op, zoals een bon voor een frietje of een spelletjespakket in de zomervakantie. “Vorige week kwam Reiza langs met een kleurboek en potloden. Dat hoeft van mij niet. “Hoewel,” voegt Dylano eraan toe, “ik waardeer het wel. Dat er toch even aan me wordt gedacht.”
Begrip uit de omgeving
Ook uit zijn omgeving krijgt Dylano veel steun. Een paar weken na het voorval startte hij weer met zijn baan in de fietsenwinkel. Hij vertelde over het voorval en zijn baas was zeer begripvol: “Hij zei: “ik wil eerst weten hoe het met jou en je moeder gaat, voordat je hier weer begint.” En als ik nu thuis nodig ben, dan stuurt hij me soms eerder naar huis.”
Dylano volgde de leerroute ‘arbeid’ in het speciaal onderwijs. Hij ging 1 dag naar school en de rest van de week bestaat uit praktijkervaring opdoen. Het werken in de fietsenwinkel begon als bijbaantje, maar hij krijgt er nu de kans om de opleiding tot fietsenmaker niveau 2 te volgen. Met mogelijk niveau 3 (specialisatie in e-bikes) in de toekomst. Ook zijn school toont veel begrip voor Dylano als jonge mantelzorger. “Als ik niet weet hoe ik iets moet doen, bel ik naar mijn mentor van het vorige jaar. Daar heb ik een goede band mee en kan ik altijd op terugvallen. Zelfs nu nog! En als fietsen maken toch niks wordt, dan weet ik door het voorval met mijn moeder wat wel bij mij past: in de zorg werken.”
Jonge mantelzorgers zijn kinderen of jongeren die opgroeien met een zieke ouder, broer, zus, of met een zieke opa en oma die in de directe omgeving van het gezin woont en intensieve zorg nodig heeft. Het is belangrijk om hen wat extra aandacht te geven en een plek te bieden waar ze hun verhaal kwijt kunnen. Ben of ken jij een jonge mantelzorger en wil je hierover contact? Laat het ons dan weten. Reiza Peterse: rpeterse@elkwelzijn.nl of 06-83 52 99 87
